Bazylika Estrela w Lizbonie to jedna z najpiękniejszych budowli sakralnych stolicy Portugalii. Bazylika mieści się w urokliwej dzielnicy Estrela, a tuż obok niej przejeżdża słynny żółty tramwaje, który oddziela bazylikę od ładnego Jardim da Estrela. Poznajcie bliżej Bazylikę Estrela w Lizbonie oraz zobaczcie, jak łatwo i prosto nie tylko dojechać do niej, ale również zaplanować jej zwiedzanie.
Bazylika da Estrela świetnie wpisuje się w lokalny charakter zamożnej dzielnicy Estrela. Bazylikę widać z różnych stron miasta, gdyż jej charakterystyczna kopuła odcina się na linii horyzontu. Śmiało można zatem napisać, że Bazylika Estrela to jeden z najbardziej charakterystycznych punktów zachodniej części Lizbony. Spaceruj przez dzielnice Bairro Alto lub Estrele często dojrzycie na horyzoncie śniące w słońcu zarysy tej ogromnej budowli.
Do bazyliki warto się wybrać nie tylko ze względu na jej piękną architekturę, ale także ze względu na bogato zdobione wnętrze. Czego nie przegapić w trakcie odwiedzin i skąd nazwa bazyliki, która czasami tłumaczona jest w polskich przewodnika, jako “Bazylika Gwiazdy, Bazylika Gwiazd”? Zapraszamy do lektury naszego przewodnika o Bazylice Estrela.
Niezwykła Bazylika Estrela w Lizbonie
Bazylika da Estrela, bo taka jest pełna portugalska nazwa tej świątyni, znajduje się w popularnej wśród Lizbończyków części miasta na zachód od centrum turystycznego Lizbony. Graniczy ona z ładnym i zadbanym Ogrodem Estrela – Jardim da Estrela. Bazylika została zbudowana w XVIII wieku w stylu barokowym i neoklasycznym. Wyróżnia się gigantyczną kopułą oraz pięknie zdobionym wnętrzem. Co ciekawe – w środku zobaczymy niezwykłą szopkę betlejemską z 500 figurkami wykonanymi z korka!
Bazylika Estrela – historia świątyni, portugalskiej królowej i wątek stolicy Portugalii w Rio de Janeiro
Portugalska królowa Maria I przysięgła wybudować bazylikę podczas swojego panowania. Jej żarliwa wiara i oddanie Najświętszemu Sercu Jezusa były inspiracją do wzniesienia Basílica da Estrela.
Bazylika Estrela to najważniejszy projekt architektoniczny z okresu rządów królowej Marii I, która rządziła w Portugalii w latach 1777-1815. Królowa była pierwszą niekwestionowaną królową, regentem Portugalii i pierwszą monarchinią Brazylii. Do Brazylii uciekła w trakcie najazdu Napoleona na Portugalię w 1807 roku. W Brazylii zwana była Szaloną Królową. To za jej rządów stolicą Portugalii było Rio de Janeiro. To tak zwany okres odwróconego kolonializmu.
Maria została wydana za swojego wuja Piotra z rodu Braganza w 1760 roku – miała wtedy 25 lat, a Piotr 42. Małżeństwo należało do szczęśliwych. Mieli sześcioro dzieci. W trakcie ślubu Maria była jeszcze księżniczką Brazylii. Ślubowała przed obrazem Najświętszego Serca Pana Jezusa, że jeżeli urodzi dzieci, które dadzą kontynuację rodowi Braganza, to wybuduje bazylikę. Przysięgę złożyła w klasztorze Carnide, który zwanym był również klasztorem św. Teresy. Po urodzeniu syna nie była jeszcze królową, a dopiero po wstąpieniu na tron w 1777 roku królowa Maria mogła pozwolić sobie na spełnienie swojego ślubu.
Budowa Bazyliki Estrela w Lizbonie rozpoczęła się w 1779 roku. Mąż królowej, Piotr III, położył pierwszy kamień węgielny. Za prace odpowiadał architekt Mateus Vicente de Oliveira, który w tamtych czasach był najważniejszym dworskim architektem. Pod jego kierownictwem przeprowadzono budowę terenów konwentu oraz rozpoczęto prace nad bazyliką. Architekt zmarł w 1785 roku, a zastąpił go Reinaldo Manuel dos Santos, który dopilnował zakończenia budowy. Reinaldo Manuel dokonał znaczących zmian w projekcie zewnętrznym kościoła. Zmienił wygląd fasady, dzwonnic i kopuły bazyliki – dodał do niej latarnię dachową. Królowa wywiązała się ze złożonego ślubu, lecz nieszczęśliwie jej pierworodny syn Józef, zmarł na ospę jeszcze w trakcie budowy bazyliki.
Lizbona – Bazylika Estrela: Zwiedzanie
Bazylika Estrela odznacza się gigantyczną kopułą. Architektami kopuły byli wspomniani wcześniej architekcie Mateus Vicente de Oliveira i Reinaldo Manuel dos Santos. Jej styl jest podobny do Pałacu Narodowego w Mafrze i był nim inspirowany. W kopule wyraźnie widać wpływy stylu rokoko.
Cała świątynia to mieszanka późnego baroku i neoklasycyzmu. Na froncie znajdują się bliźniacze dzwonnice i posągi świętych oraz przedstawienia różnych alegorii. Główna rzeźba nad portalem przedstawia adorację Najświętszego Serca Jezusa, któremu poświęcona jest bazylika. Cztery postaci na fasadzie to: niosąca hostię alegoria Wiary, trzymająca płomień alegoria Oddania, trzymająca pelikana alegoria Wdzięczności, oraz trzymająca róg obfitości alegoria Szczodrości. Na fasadzie zobaczymy także czterech świętych: św. Eliasz, św, Teresa, św. Jan od Krzyża oraz św. Magdalena de’ Pazzi.
Fronton kościoła wyznaczają dwie wieże dzwonnicze, kolumnada i trójkątny szczyt fasady. Bazylika sprawia wrażenie lekkiej mimo, że jest gigantyczna. Z łatwością zobaczymy tu neoklasycystyczne inspiracje: geometryczne formy, prostotę oraz kolumnadę prowadzącą do wnętrza bazyliki.
Zwiedzanie wnętrza Bazyliki Estrela w Lizbonie – co warto zobaczyć?
Drzwi wejściowe do Bazyliki Estrela wykonane są z drewna z pozłacanymi elementami z brązu. Wejście ozdobione jest królewskim herbem oraz dekoracjami w formie róż i liści laurowych. Obok drzwi znajdują się dwie misy z wodą święconą ozdobione motywami morskimi.
Wnętrze ozdobione jest głównie szarym, różowym i żółtym marmurem. Ściany pokryte są skomplikowanymi geometrycznymi wzorami. To perła architektury XVIII wieku na skalę europejską. Projekt wnętrza był inspirowany bazyliką w Mafrze. Wnętrze bazyliki ma również charakterystyczne cechy kościołów jakie wznoszono w Portugalii po trzęsieniu ziemi w 1755 roku.
Kościół został zaprojektowany na planie krzyża łacińskiego. Jest złożony z jednej nawy, transeptu i prezbiterium otoczonego dwoma zakrystiami. Po lewej stronie od ołtarza znajdują się niewielkie barokowe organy zaprojektowane przez António Xaviera Machado.
Bazylika ma sześć bocznych kaplic zakończonych sklepieniami łukowymi. Kaplica gdzie pochowano królową znajduje się pod charakterystycznym baldachimem. Ołtarz został wykonany z wapienia i ma dwie charakterystyczne korynckie kolumny. Obraz na ołtarzu głównym przedstawia poświęcenie bazyliki Najświętszemu Sercu Jezusa, autorstwa Pompeo Batoni.
Kaplica Najświętszego Sakramentu w Bazylice Estrela
Ołtarz Kaplicy Najświętszego Sakramentu jest zwieńczony rzeźbami Wiary i Nadziei. Po bokach zobaczymy obrazy przedstawiające „Wieczerzę w Emaus” i „Świętego Mikołaja z Tolentino”. W dwóch niszach przedstawione są wizerunki św. Piotra i św. Paulo. Tabernakulum znajdujące się na ołtarzu ma kształt świątyni.
Obrazy w Bazylice Estrela
Wewnątrz bazyliki, po lewej stronie, zobaczymy obrazy: “Święty Jan Ewangelista piszący pod natchnieniem Bożym”, “Dedykację bazyliki Świętej Teresie”, “Zwątpienie św. Tomasza” oraz obraz Matki Boskiej Fatimskiej. Po drugiej stronie bazyliki zobaczymy m.in. obraz “Ekstaza św. Antoniego” oraz rzeźby przedstawiające “Sen św. Józefa” oraz “Nabożeństwo do serca Maryi z aniołami”. Obrazy są autorstwa malarza Pompeo Batoni. Doskonale współgrają one z harmonijnym wnętrzem bazyliki. Część obrazów świętych jest przedstawiona na panelach azulejos.
Baptysterium w bazylice
Baptysterium, czyli chrzcielnica, znajduje się po lewej stronie Bazyliki Estrela. Można do niego wejść zarówno od środka bazyliki jak i bezpośrednio z zewnątrz. Znajduje się tu chrzcielnica z owalną misą i zakrzywioną podstawą, ozdobiona motywami morskimi W górnej części znajduje się metalowa rzeźba św. Jana Chrzciciela. Na ołtarzu widnieje scena chrztu Chrystusa.
Przepiękna szopka z korka w Bazylice Estrela
Jest to największa szopka barokowa w Portugalii ( jej wymiary to 3 x 5 x 4 x 5 metrów). Składa się z około 500 postaci reprezentujących sześć biblijnych narracji: Narodziny, Zwiastowanie, Adoracja Trzech Króli, Adoracja Pasterzy, Masakra niewinnych i Prezentacja w świątyni. Postacie zostały wykonane z korka, a wszystko robi ogromne wrażenie. Zdecydowanie jest to jedna z największych atrakcji wartych zobaczenia w Bazylice Estrela.
Grobowiec królowej Marii I w Bazylice
To tu pochowana została królowa Maria I, która zleciła budowę Bazyliki Gwiazd. Grób jest w całości wykonany z białego, czarnego i różowego marmuru. Na ścianie grobowca zobaczymy napis, inskrypcję upamiętniającą Marię I, wsparty na dwóch kolumnach. U samej góry znajduje się medalion-płaskorzeźba z wizerunkiem królowej Marii, otoczony rzeźbami cherubina i alegorią sławy.
Widok z wieży bazylika na całą Lizbonę
Aby wejść na wieżę dzwonniczą i dach kopuły trzeba pokonać kilkaset schodów. Warto jednak się natrudzić! Widok z dachu Bazyliki Estrela jest jednym z najlepszych w Lizbonie. Warto zaplanować wejście, aby podziwiać zachód słońca. Wejście do bazyliki jest bezpłatne, ale aby uzyskać dostęp do wieży i kopuły, należy kupić bilet.
Bazylika Estrela – cena wstępu i bilety
Wejście do Bazyliki Estrela w Lizbonie jest bezpłatne dla każdego i nie ma żadnych biletów, by je zobaczyć. Jeśli jednak będziemy chcieli wejść na punkt widokowy znajdujący się na dachu bazyliki oraz wieżę bazyliki to należy kupić bilet. Kosztuje on 4 €.
Bazylika Estrela – godziny otwarcia + msze święte
Kiedy jest otwarta Bazylika Estrela w Lizbonie? Bazylika jest otwarta każdego dnia w godz. 9.00-13.00 i 15.00-19.00. Taras jest otwarty w godz. 10.00-18.00, w lato do godz. 18.40.
Msze święte w Bazylice Estrela odbywają się:
- poniedziałek-piątek: o godz. 8.00 (kaplica Capela das Irmãs Clarissas); 9.30 (kaplica Capela dos Navegantes); 12.00 (bazylika) i 19.00 (bazylika).
- soboty: o godz. 8.00 (kaplica Capela das Irmãs Clarissas); 10.00 (kaplica Capela das Irmãs da Santa Maria); 12.00 (bazylika) i 19.00 (bazylika).
- niedziele: 8.00 (kaplica Capela das Irmãs Clarissas); 12.00 msza parafialna (bazylika) i 19.00 (również bazylika).
Jak dojechać do Bazyliki Estrela w Lizbonie?
Do Basilica da Estrela w Lizbonie najłatwiej dostać się słynnym, żółtym tramwajem 28. Należy wysiąść na przystanku “Estrela”, który znajduje się naprzeciwko bazyliki. Tramwaj 28 można złapać z różnych punktów turystycznego centrum Lizbony – m.in. z przystanku obok głównego deptaku Rua Augusta, z Alfamy z punktu widokowego Portas do Sol lub spod popularnej kawiarni Cafe a Brasileira. Tramwaj musi jechać w kierunku “Estrela” lub “Prazeres”. Alternatywą jest również dojazd tramwajem 25, który rozpoczyna swój bieg w centrum Lizbony – na placu Praca da Figueira i jedzie również pod samą Bazylikę Estrela. Tramwaj 25 z reguły nie jest taki zatłoczony, jak tramwaj 28, aczkolwiek jego trasa nie jest taka malownicza.
Ile kosztuje bilet na tramwaj w Lizbonie? Bilet kupiony u motorniczego w żółtym tramwaju kosztuje 3 € (cena aktualna na 2020 rok). Bilety możemy również kupić wcześniej (są tańsze) – np. w każdej stacji metra (na tramwaj obowiązuję te same bilety co na metro). Zobaczcie na wideo poniżej, jak kupić dobrze bilet na komunikację miejską w Lizbonie w stacji metra.
W okolice Bazyliki Estrela można również dojechać metrem – żółtą linią metra do stacji “Rato”, a następnie spacerem podejść przez ulicę Avenida Alvares Cabral i ogród Estrela. Taki spacer zajmuje ok. 12-15 minut.
Dojazd tramwajem z centrum Lizbony zajmie nam ok. 15 minut. Dojazd metrem z centrum to ok. 15-20 minut. Jeśli wybierzemy się spacerem z centrum (np. z placu Rossio), to zajmie nam to ok. 45-55 minut spokojnym tempem.
Bazylika Estrela w Lizbonie – adres i kontakt
Basílica da Estrela
Adres: Praça da Estrela, 1200-667 Lisboa
Telefon: + 351 213 960 915
Kontakt e-mail: basilica_estrela@sapo.pt
Parafia: Lapa
Strona internetowa: www.patriarcado-lisboa.pt
Jakie są nasze informacje praktyczne i porady odnośnie zwiedzania Bazyliki Estrela?
- Bazylika da Estrela to miejsce ciekawe i warte zaznaczenia na turystycznej mapie Lizbony. Jeśli mamy więcej czasu w Lizbonie i lubimy zwiedzać miejsce poza głównymi szlakami turystycznymi, to zapiszmy sobie bazylikę na naszej liście miejsc do zobaczenia w Lizbonie.
- Dysponując większą ilością czasu polecamy przejść spacerem z centrum Lizbony do bazyliki. Droga jest prosta i mimo, że z górki pod górkę, to jednak idzie się bardzo przyjemnie.
- Naprzeciwko bazyliki znajduje się przepiękny ogród Estrela (Jardim da Estrela). Jest to idealne miejsce na piknik, kawę w jednej z parkowych kawiarenek lub spacer w cieniu drzew. Ogród posiada również duży plac zabaw dla dzieci.
- Obok Bazyliki Estrela, przy głównej ulicy, którą jedzie tramwaj, znajduje się kilka lokalnych kawiarni i restauracji.
- Pamiętajmy, że podczas uroczystości religijnych i mszy nie ma możliwości zwiedzania bazyliki.
- Zdjęcia możemy robić w bazylice, jednak bez użycia lampy błyskowej. Za robienie zdjęć nie jest pobierana żadna opłata.
- Bazylika jest przystosowana do zwiedzania przez osoby niepełnosprawne.
Jakie są ciekawe miejsce w pobliżu Bazylika Estrela w Lizbonie?
Największą atrakcją w pobliżu Bazylika Estrela w Lizbonie jest wspomniany już w tym przewodniku kilka razy ogród Estrela (Jardim da Estrela). Ogród ma powierzchnię 4,6 ha, a został on wybudowany na wzór angielskich ogród z silnymi inspiracjami duchem romantyzmu. Ogród Estrela istnieje od 1852 roku i wśród Lizbończyków jest to bardzo popularne miejsce w tej części Lizbony. Wstęp do ogrodu jest bezpłatny, a jest on otwarty każdego dnia.
Dalej na zachód od Bazyliki Estrela zlokalizowany jest niezwykły Cmentarz Przyjemności (Cemitério dos Prazeres). Cmentarz Prazeres w Lizbonie został założony w 1833 roku po wybuchu cholery w portugalskiej stolicy. Pierwotnie nazywał się Cmentarz Zachodni w Lizbonie. Zobaczymy tu wyłącznie krypty i mauzolea. Cmentarz wygląda jak niewielkie marmurowo-wapienne miasteczko. Więcej o Cmentarzu Przyjemności w Lizbonie przeczytać można tutaj: Niezwykłe miasto umarłych tuż obok trasy tramwaju 28 >>>.
Blisko Bazyliki znajduje się Dom Fernando Pessoa (Casa Fernando Pessoa). Kim był Fernando Pessoa? To portugalski poeta, pisarz, krytyk literacki, tłumacz, filozof, przedstawiciel modernizmu, którego uważa się obecnie za najwybitniejszego portugalskiego poetę XX wieku. W Casa Fernando Pessoa ta słynna postać spędziła ostatnie 15 lat swojego życia. Dom został zamieniony na muzeum, w którym możemy poznać dokładniej postać Fernando Pessoa – jego życie, dzieła oraz wpływ na obecną Portugalię.
Zobacz lokalizację Bazyliki Estrela na turystycznej mapie Lizbony
Poniższa mapa pokazuje dokładne położenie Bazyliki Estrela na turystycznej mapie Lizbony. Przeglądając naszą mapę i dostępne na niej warstwy możecie poznać również inne ciekawe miejsca w Lizbonie. W tym linku znajdziecie odnośnik do wyświetlenia większej mapy wraz ze wszystkimi warstwami: Zobacz mapę >>>.
Bazylika Gwiazd na duży zdjęciach
Zobaczcie, jak prezentuje się Bazylika Gwiazd w Lizbonie na dużych zdjęciach i czego się spodziewać po jej zwiedzaniu.