Bajkowy, czy kiczowaty? Pałac Pena w Sintrze – informacje praktyczne

Pałac Pena w Sintrze, czyli Palacio Nacional da Pena, jak nazywają go Portugalczycy, to jeden z najważniejszych zabytków i atrakcji turystycznych w Sintrze. Pałac Pena jest opisywany w każdym przewodniku po Sintrze i okolicach Lizbony, pojawia się na wielu zdjęciu i pocztówkach z Portugalii. Jego kolorowe, bajkowe wieżyczki są już często nam znane, zanim jeszcze przyjedziemy do Sintry – nie przypadkowo, gdyż pałac i ogrody Pena są bardzo charakterystyczne i na trwały wpisały się już w krajobraz turystyczny okolic Lizbony.

Zapraszamy w tym miejscu do praktycznego przewodnika po Pałacu Pena w Sintrze, który opisuje nie tylko historię, szczegóły konstrukcyjne i najciekawsze miejsca w pałacu, ale również przedstawia aktualne ceny biletów (2022), zniżki dla dzieci, godziny otwarcia i szczegóły dojazdu do pałacu.

W przewodniku znajduje się również jak zwykle galeria fotografii, wideo i kilka informacji praktycznych przydatnych podczas zwiedzania Palacio da Pena w Sintrze, który jest położona tylko 40 minut jazdy pociągiem od Lizbony. A czy warto odwiedzić Pałac Pena? Przekonajcie się sami!

---

Spis treści, czyli co znajduje się w tym przewodniku po Pałacu Pena w Sintrze?

• Pałac Pena dziś
  • Co było przed Pałacem Pena?
  • Pałac Pena w Sintrze – historia
• Park i ogrody Pena w Sintrze – zwiedzanie
  • Chalet i ogród Condessa D’Edla
  • Architektura i zwiedzanie Pałacu Pena w Sintrze
• Dojazd do Pałacu Pena w Sintrze
  • Dojazd transportem publicznym
  • Dojazd samochodem
  • Szlak pieszy z centrum Sintry pod Pałac Pena
• Bilety, aktualne zniżki i ceny biletów do Pałacu Pena w Sintrze
• Pałac i Park Pena – godziny otwarcia
• Adres i dane kontaktowe Palacio da Pena w Sintrze
• Zwiedzanie Pałacu Pena w Sintrze – informacje praktyczne
• Lokalizacja Pałacu Pena na turystycznej mapie Lizbony i Sintry
• Wideo z Pałacu Pena w Sintrze
• Pałac Pena – fotografie
• Gdzie spać w Sintrze
• Co warto zobaczyć jeszcze w Sintrze?
• Zwiedzanie Sintry i Lizbony po polsku

---

Kup bilety online do Pałacu Pena i innych atrakcji w Sintrze, omiń kolejki:

 

---

Pałac Pena dziś

Pałac Narodowy Pena, czasami nazywany również po prostu Pałacem Pena, a po portugalsku Palácio Nacional da Pena, jest jedną z najpiękniejszych budowli w Sintrze, a jednocześnie jednym z najpiękniejszych romantycznych pałaców w całej Portugalii. Pałac wyróżnia się swoją eklektyczną konstrukcją, która łączy różne style architektoniczne, a dodatkowo każda z części jest pomalowana na inny kolor, dzięki czemu Pałac Pena ciężko pomylić z jakimkolwiek innym pałacem w Sintrze.

Jest on wybudowany na szczycie najwyższego wzgórza w Sintrze i można do niego bez trudu dotrzeć z Lizbony. Obecnie Pałac Pena jest zabytkiem narodowym, a także jest wpisany na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO. Należy również do jednego z 7 cudów Portugalii, a w roku 2015 został wybrany najpiękniejszym zamkiem na świecie. Nie przypadkowo, przekonajcie się sami osobiście lub.. dzięki naszemu przewodnikowi!

Co było przed Pałacem Pena?

Według miejscowej tradycji na miejscu obecnego Pałacu Pena istniało kiedyś miejsce kultu chrześcijan związane z objawieniem Matki Boskiej na szczycie obecnego wzgórza pałacowego. Niektórzy historycy podają, że na wzgórzu mogła się znajdować grota lub mała kaplica w XII wieku, a według niektórych miały tam się odbywać msze święte odprawiane w niedziele przez księdza z pobliskiej wioski. Miejsce to jednak było trudno osiągalne ze względu na gęstą roślinność i ukształtowanie terenu. Król Portugalii Manuel I pod koniec XV wieku lub według niektórych źródeł na początku XVI wieku zlecił budowę klasztoru w tym miejscu, aby usprawnić ruch pielgrzymów w miejsce objawienia Matki Boskiej, a jednocześnie by podziękować za udaną podróż Vasco da Gamy do Indii w 1498 roku.

Dzięki tej decyzji powstał Klasztor Nossa Senhora de Pena, który został przekazany pod opiekę zakonników z klasztoru św. Hieronima, czyli Klasztoru Hieronimitów. W roku 1511 ten sam król zlecił przebudowę pierwotnego klasztoru wybudowanego z drewna i postawieniu na jego miejscu obiektów kamiennych. Klasztor był zamieszkiwany przez większą liczbę mnichów do roku 1743, kiedy to pożar zniszczył część obiektów wchodzących w skład klasztoru Nossa Senhora de Pena. Dodatkowo sanktuarium to zostało zniszczone przez tragiczne w skutkach trzęsienie ziemi z 1755 roku. Było jednak zamieszkiwane do roku 1834, kiedy to zdelegalizowano zakony klasztorne w Portugalii. Wszystko miało się zmienić za panowania króla Ferdynanda II….

Pałac Pena w Sintrze – historia

W roku 1838 król Ferdynand II, czyli Ferdynand II Koburg, a po portugalsku Fernando Augusto Francisco António de Saxe-Coburgo-Gotha, rozpoczyna prace rekonstrukcyjny starego klasztoru. Zastąpił on m.in. czternaści cel mnichów dużymi pomieszczeniami, które zostały ozdobione obrazami (pozostałości tej przebudowy i zdobień można oglądać do dnia dzisiejszego). W roku 1843 król zdecydował o rozbudowie Pałacu Pena i rozkazał budowę nowego skrzydła – tzw. Nowego Pałacu. Pracami tymi kierował uzdolniony architekt Baron von Eschwege.

W czasie przebudowy pojawiła się idea budowy romantycznego zamku-pałacu utrzymanego w duchu architektonicznym tamtych czasów. To właśnie Baron von Eschwege dostał wolną rękę na zaprojektowanie pałacu, który spełniałbym oczekiwania króla Ferdynanda II. Patrząc na projekt obecnego Pałacu Pena można doszukać się w nim podobieństw do Pałacu Stolzenfelds, zamku w Rheinstein i pałacu w Babelsberg. Mówi się, że król Ferdynand samodzielnie doglądał budowy pałacu mając jednocześnie duży wpływ na jego ostateczny wygląd i symbolikę.

Obecną bryła Pałacu Pena w Sintrze budowano w latach 1842-1854, jednak w dużej części została ona ukończona już w 1847 roku, a kolejne 7 lat zajęło wykańczanie pałacu oraz jego zdobienie w bogata symbolikę. Po śmierci króla Ferdynanda w 1885 roku Pałac Pena przeszedł w ręce jego drugiej żony – Elise Hensler. Następnie król Portugalii Luis przywrócił pałacowi funkcję pałacu królewskiego, dzięki czemu w Pałacu Penu ponownie zamieszkiwali władcy kraju, a działo się tak, aż do roku 1910, kiedy to w Portugalii obalono monarchię wprowadzając republikę. W tym samym roku Palacio da Pena stał się zabytkiem narodowym zamienionym na muzeum. W roku 1995 Pałac Pena został wpisany na listę UNESCO wchodząc w skład krajobrazu kulturowego miasta Sintra.

Park i ogrody Pena w Sintrze – zwiedzanie

Król Ferdynand zamówił również wykonanie i zaprojektowanie terenów otaczających pałac. Kazał on wybudować park w stylu romantycznego ogrodu z krętymi ścieżkami oraz szerokimi alejkami i elementami małej architektury. Wykorzystując specyficzny klimat Sintry król kazał sprowadzić do Parku Pena roślinność z czterech stron świata, która doskonale się tutaj przyjęła. Bez trudu dostrzec można spacerując po parku oleandry, kamelie lub magnolie, cyprysy, eukaliptusy i różnego rodzaju paprocie – łącznie w parku Pena znajduje się ponad 500 różnego rodzaju drzew!

Spacerując po Parku Pena można wejść na najwyższy punkt wzgórz Serra de Sintra, które otaczają Sintrę. Szczyt ten nosi nazwę Cruz Alto i jest położony 529 metrów n.p.m. Droga do niego jest jasno oznaczona spod pałacu, a kierując się w jego kierunku warto zboczyć trochę z trasy, by zobaczyć Świątynię Kolumn, czyli Templo das Colunas (powstała w 1840 roku na miejscu dawnej kaplicy św. Antoniego) i Stół Królowej, czyli Mesa da Rainha, które to miejsce, według legendy, miało być ulubionym miejscem królowej Dony Amelii. Na szczycie wzgórza znajduj się kamienny krzyż wykonany w stylu manuelińskim, a ze wzgórza rozciąga się wspaniały widok na okolicę.

Z innych atrakcji parku ciekawy jest pomnik wojownika z tarczą, który znajduje się bardzo blisko Mesa da Rainha. Ma on podobno przedstawiać samego króla Ferdynanda, który spogląda na Pałac Pena, lecz niektóre przewodniki podają, że ma on przedstawiać architekta całego kompleksu. Idąc w dół główną aleją dochodzi się najpierw do ogrodów Jardim das Camélias powstałych za sprawą  Marques Loureiro do Porto, a dalej do ogrodów królowej Feteira da Rainha, w którym zobaczyć można roślinność z Australii i Nowej Zelandii. Na koniec zwiedza się Vale dos Lagos, czyli Dolinę Jezior. Jest to jedno z najbardziej malowniczych miejsc w całym Parku Pena. Miejsce to składa się z pięciu jezior, a największe z nich – jezioro św. Marcina ma 40 metrów szerokości i 150 metrów długości. Przy jeziorach żyją kaczki oraz łabędzie, a jest to miejsce bardzo spokojnego, przy którym można usiąść i odpocząć po zwiedzaniu całego kompleksu.

Chalet i ogród Condessa D’Edla

W drugiej połowie XIX wieku król Ferdynand II i jego druga żona Elise Hensler stworzyli Chalet i ogród, później nazwany ogród Condessa D’Edla na część Elise. Kompleks ten powstał w zachodniej części Parku Pena i miała to być prywatna przestrzeń zapewniająca spokój oraz prywatność królewskiej parze. Wybudowana budynek wzorowany na alpejskich domach Alpine Chalets, które w tym czasie były bardzo modne w Europie – stąd też obecna nazwa Chalet. Budynek został wybudowany w latach 1864-1869, a jego zewnętrzną elewację ozdobioną korkiem, który stymuluje pnącą się do góry roślinę. W roku 2011 cały kompleks Chalet oraz otaczający ogród przeszły gruntowną renowację dzięki środkom unijnym. W kolejnych latach miejsce to zostało zakwalifikowane to krajobrazu kulturowego Sintry wpisanego na listę UNESCO. W kompleksie można zwiedzić m.in. dawną stajnię, ogród warzywny, królikarnię oraz romantyczny park z elementami małej architektury.

Architektura i zwiedzanie Pałacu Pena w Sintrze

Zwiedzając Pałac Pena można zostać bardzo szybko oczarowanym zlepkiem różnych stylów architektonicznych, które właśnie w tym miejscu współgrają ze sobą doskonale tworząc niezwykłość pałacu. Zobaczymy tutaj m.in styl neogotycki, neomanueliński, neoromańskim oraz neorenesansowy, a do tego wielką fantazję przy wykonaniu wszystkich zdobień i rzeźb pałacowych. Samo wejście do Pałacu Pena jest już niezwykłe i potrafi zadziwić. Jest ono inspirowaną architekturą obroną Maurów, a zobaczyć można w nim fantazyjne przedstawienia uśmiechniętych węży lub godła ze skórami wilków.

Na wielu pocztówkach z pałacu przedstawiony jest portal z Tritonem, który ma symbolizować alegorię stworzenia świata. Bogato zdobiony z wieloma drobnymi elementami sprawia, że zatrzymujemy się tam na dłuższą chwilę, by dostrzec wszystkie szczegóły. Bardzo blisko tego miejsca znajdziemy okno, które swoją zdobioną rzeźbą ma nawiązywać się słynnego manuelińskiego okna w Klasztorze Zakonu Rycerzy Chrystusa w Tomar.

W środku Pałacu Pena czeka na turystów szereg pomieszczeń królewskich, w których częściowo zachowały się oryginalne sprzęty i wyposażenia. Zwiedzać tam można m.in. atelier króla, sypialnie królowej, królewskie łazienki, czy imponujące Sale Indyjskie lub Sale Maurów. Koniecznie też trzeba wejść do pałacowej kaplicy ze wspaniałym zdobionym ołtarzem, a także witrażami, na których znajdziemy m.in. Vasco da Gama, króla Manuela lub Matkę Boską ze skały z Dzieciątkiem Jezus.

Dojazd do Pałacu Pena w Sintrze

Jak najłatwiej dojechać do Pałacu Pena z Lizbony? Najpierw musimy się dostać do centrum Sintry. Z Lizbony najwygodniej dojechać pociągiem relacji Rossio – Sintra, który odjeżdża w weekendy co 30 minut, a w dni robocze co 15 minut. Czas jazdy pociągu z Lizbony do Sintry to ok. 40 minut. Bilet na pociąg z Lizbony do Sintry kosztuje  1,90 €/os./jedna strona w opcji zapping, a 2,30 € kupiony w kasie lub automacie. Szczegóły dojazdu z Lizbony do Sintry można znaleźć tutaj: Jak dojechać z Lizbony do Sintry >>>. Następnie spod dworca kolejowego w Sintrze należy złapać autobus numer 434 przewoźnika Scotturb i dojechać nim do przystanku “Palacio da Pena“. Autobus można złapać również spod informacji turystycznej w centrum Sintry. Bilet można kupić m.in. u kierowcy – koszt 6,90 € (bilet hop on hop off) lub 3,90 € (pojedynczy bilet w jedną stronę). Autobus 434 odjeżdża co 15 minut. Rozkład jazdy autobusów z centrum Sintry pod pałac można sprawdzić tutaj >>>, a pociągów z Lizbony do Sintry tutaj >>>.  Ceny aktualne są na rok 2022.

Dojazd samochodem do Pałacu Pena nie jest w pełni możliwy. Do Sintry dojedziemy z Lizbony bez problemu drogą IC19 (bezpłatna), a z Cascais EN 9-1 (opcjonalnie autostradą A16, a dalej N375). Z centrum Sintry do Pałacu Pena nie można dojechać samochodem, gdyż droga wiodącą do pałacu jest częściowo wyłączona z ruchu – mogą się po niej poruszać tylko pojazdy uprzywilejowane i z licencją. Co to znaczy? Normalnym samochodem nie dojedziemy pod pałac. Mogą tam tylko dojechać takie pojazdy, jak taksówki, Uber/Bolt, tuk tuki i pojazdy z licencją turystyczną.

Jeśli jedziemy prywatnym samochodem, to musimy zaparkować samochód w centrum Sintry, a następnie podjechać z centrum Sintry autobusem 434 pod pałac, skorzystać z opcji taxi / Uber / tuk tuk lub wybrać się spacerem oznakowanym szlakiem. 

Spacer z centrum po pałac Pena szlakiem: Pod Pałac Pena można również z centrum Sintry podejść spacerem wytyczonym szlakiem. Spacer taki zajmuje ok. 30-40 minut, a najpierw przechodzi się obok Zamku Maurów. Powoli droga biegnie najpierw przez centrum Sintry, a następnie wspina się na wzgórze pałacowe, co chwilę odkrywając dobre widoki. Droga nie jest trudna, warto jednak mieć wygodne buty oraz butelkę wody mineralnej. Szlak jest oznaczony czerwono-żółtymi znakami.

Bilety, aktualne zniżki i ceny biletów do Pałacu Pena w Sintrze

Poniżej prezentujemy aktualne ceny biletów do Pałacu i Parku Pena w Sintrze. W stosunku do lat poprzednich system biletów został uproszczony – zniesiono m.in. sezonowość cen oraz zastosowano jaśniejsze taryfy. Opisujemy również kwestię zakupu biletów online, które pozwalają uniknąć czekania w kolejkach.

Aktualnie (2022 rok) ceny biletów do Pałacu i Parku Pena w Sintrze kształtują się następująco:

1) Park + pałac (parque e palácio)

• Osoby dorosłe (18-64 lata): 14 €.
• Młodzież (6-17 lat): 12,50 €.
• Seniorzy (powyżej 65. roku życia): 12,50 €.
• Bilet rodziny (2 dorosłych + 2 dzieci 6-17 lat): 49 €.

2) Tylko park (parque)

• Osoby dorosłe (18-64 lata): 7,50 €.
• Młodzież (6-17 lat): 6,50 €.
• Seniorzy (powyżej 65. roku życia): 6,50 €.
• Bilet rodziny (2 dorosłych + 2 dzieci 6-17 lat): 26 €.

3) Bilety online do Pałacu Pena

Bilety online do Pałacu i Parku Pena można kupić u naszego partnera – firmy Tiqeta: link do kupna biletów online >>> lub klikając w grafikę poniżej. Online można również zakupić bilet tylko do Parku Pena (nie obejmuje wstępu do Pałacu Pena): link do kupna biletów online >>>.  Bilety takie nie muszę być drukowane – można je okazać na telefonie. Bilety kupione online nie muszą być wymienione na inny rodzaj biletu. Pozwalają one również ominąć kolejki.

Firma Tiqets to jedna z największych i najpewniejszych firm na świecie dostarczające bilety online do atrakcji na całym globie.

4) Bilet łączony

Park i Pałac Pena + Park i Pałac Monserrate + Zamek Maurów + Convento dos Capuchos + Pałac Narodowy Sintra: 34 € (bilet ważny jest przez 30 dni, do każdej z atrakcji można wejść tylko raz).

5) Abegoaria i Quinta da Pena

• Bilety do tych miejsc są wliczone w cenę biletów normalnych do Parku i Pałacu Pena. Nie ma zatem potrzeby kupna osobnych biletów, jak to było wcześniej.

6) Chalet i ogród Condessa D’Edla

• Podobnie, jak w punkcie 7. Bilety do Chalet i ogród Condessa D’Edla są wliczone w cenę biletów normalnych do Parku i Pałacu Pena. 

Pałac i Park Pena – godziny otwarcia

• Pałac Pena: Codziennie w godzinach 9.30-18.30. Ostatnie wejście do pałacu jest o godz. 18.00
• Park Pena: Codziennie w godz. 9.00-19.00. Ostatnie wejście do parku jest o godz. 18.00.
• Kasy biletowe są zamykane o godz. 17.30.
• Abegoaria i Quinta da Pena: codziennie 9.30-19.00, ostatnie wejście 18.00.
• Chalet i ogród Condessa D’Edla: codziennie 9.00-19.00, ostatnie wejście 18.00.

Adres i dane kontaktowe Palacio da Pena w Sintrze

Adres: Estrada da Pena, 2710-609 Sintra, Portugalia
Telefon: +351 21 923 7300
GPS: 38° 47′ 16″ N, 9° 23′ 26″ W
www: www.parquesdesintra.pt

Zwiedzanie Pałacu Pena w Sintrze – informacje praktyczne

• W weekendy Pałac Pena jest odwiedzany przez wiele osób, dlatego czasami w niektórych miejscach mogą się tworzyć kolejki. Czasami lepiej się wybrać na zwiedzanie pałacu poza weekendem, jeśli chcemy uniknąć tłumów lub rozważyć zakup biletu online >>>.
• Zwiedzanie pałacu zajmuje ok. 1h, a ogrodów ok. 1-1,5h.
• Warto wziąć mapę całego kompleksu dostępną bezpłatnie w kasie, w szczególności, jeśli chcemy odwiedzić wszystkie miejsca w ogrodzie.
• Na terenie pałacu znajduje się kawiarnia oraz sklep z pamiątkami.
• Spod głównego wejścia do kompleksu pod pałac można przejechać specjalnym busikiem, jeśli ktoś nie ma ochoty podchodzić ok. 15 minut raczej stromym podejściem. Koszt to 3 €/dwie strony. Busik odjeżdża co 15 minut.
• Po zakupie biletu należy go zachować, gdyż jest on kilkakrotnie sprawdzany podczas zwiedzania. 
• Keśli zamierzamy zwiedzać obok Pałacu Pena również inne obiekty w Sintrze, to warto zapytać się o bilety łączone, które są tańsze, niż kupowanie pojedynczych biletów do każdego obiektu.
• Jeśli mamy więcej czasu w Sintrze, to warto wybrać się pod Pałac Pena specjalnym, oznakowanym czerwono-żółtymi znakami, szlakiem pieszym. Widoki są cudowne, a droga bardzo widowiskowa i nie jest ona forsująca. Spacer zajmuje ok. 30-40 minut.
• Pamiętajmy, że nie ma możliwości podjechania bezpośrednio pod pałac samochodem prywatnym. Samochód należy zostawić w centrum Sintry.

Lokalizacja Pałacu Pena na turystycznej mapie Lizbony i Sintry

Poniższa mapa turystyczna Sintry pokazuje dokładną lokalizację Pałacu Pena. Pozwala ona również podejrzeć lokalizację pałacu w stosunku do innych atrakcji w Sintrze.

Wideo z Pałacu Pena w Sintrze

Pałac Pena – fotografie

Gdzie spać w Sintrze?

Jeśli lubimy klimatyczne noclegi i zależy nam na lepszym poznaniu Sintry oraz zwiedzaniu jest wszystkich atrakcji, to warto zastanowić się nad noclegiem w samej Sintrze. Baza noclegowa w Sintrze (hotele, hostele i apartamenty) jest z roku na rok coraz większa, a niektóre obiekty są czarujące – urządzone z pomysłem, duszą i sercem. Na poniższej mapie można sprawdzić dostępne opcje polecanych noclegów w Sintrze.

Booking.com

Co warto zobaczyć jeszcze w Sintrze?

Pałac Pena to zdecydowanie jedno z najbardziej charakterystycznych i najpiękniejszych miejsc w Sintrze. Nie jest to jednak jedyny ciekawy obiekt, który warto zobaczyć podczas zwiedzania Sintry. Co zatem jeszcze warto zobaczyć w Sintrze?

Obok pałacu znajduje się stary Zamek Maurów (Castelo dos Mouros) – wybudowany na szczycie wzgórza przez Maurów dzisiaj oferuje zapierające dech w piersiach widoki na całą okolicę. Dużo wrażeń dostarcza spacer po zamkowych murach. Dodatkowym plusem jest fakt, że jest on w bezpośredniej bliskości Peny.

Będąc w centrum Sintry skierujemy nasze kroki do tajemniczej posiadłości Quinta da Regaleira, która pełna jest motywów masonerii, sekretnych przejść, podziemnych tuneli, a to wszystko umieszczone jest w parku z bardzo bujną i ciekawą roślinnością. Czytaj więcej o Quinta da Regaleira z Sintrze >>>.

Jeśli lubimy miejsca poza turystycznym szlakiem, oddalone od głównego nurtu turystów, którzy każdego roku odwiedzają Sintrę, to może nas zainteresować Pałac Monserrate (Palácio de Monserrate). Pałac Monserrate jest XIX wieczną willą zlokalizowaną w eklektycznym pałacu, który otacza zadbany i piękny ogród. Jest to podobno jedno z najbardziej romantycznych miejsc w całej Sintrze! Do Pałacu Monserrate dojeżdża z centrum autobus 435.

Jeszcze mniej popularnym miejscem w Sintra jest korkowy Klasztor Kapucynów (Convento dos Capuchos). Pomieszczenia klasztorne wykonane są tutaj m.in. z korka, ogromne wrażenie robią niewielkie dawne cele i pomieszczenia modlitwie mnichów. Uroku dodaje natura, która wyraźnie przez lata opuszczenia klasztoru, zawłaszczyła sobie jego część.

---

Potrzebujesz pomocy w zwiedzaniu Portugalii? Chcesz zwiedzić Sintrę po polsku z przewodnikiem?

Zapraszamy do kontaktu!

Powiązane artykuły:

• 

  Tajemniczy kompleks Quinta da Regaleira w Sintrze [Informacje praktyczne]

• 

  Zwiedzanie Lizbony

• 

  Dzika plaża Ursa obok Cabo da Roca

• 

  Dojazd na trasie: Lizbona – Sintra – Cabo da Roca – Cascais (autobusem, pociągiem, samochodem)

• 

  12 zdjęć, które trzeba zrobić w Lizbonie [Mapa]

• 

  Karta Lisboa Card – cena, opis, zniżki, opinie o karcie i czy warto ją zakupić?