Czy Lizbona i Portugalia kojarzą się z kasztanami? Tak, w szczególności, gdy spacerując uliczkami Lizbony, co chwilę jesteśmy skąpani w dymie pieczonych kasztanów, a ich sprzedawców znajdziemy wszędzie. W połowie października w Portugalii rozpoczyna się sezon na kasztany, nie tylko pieczone kasztany, ale kasztany jadalne podane w różnej formie – gotowane, jako desery, słone lub słodkie dodatki, czy po porostu surowe. Wiąże się to ze zbiorami kasztanów, które rozpoczynają się w połowie października i przez jesienno-zimowe miesiące królują na ulicach Lizbony i innych miast Portugalii.
justify;">Podpowiadamy, dlaczego warto spróbować kasztanów jadalnych w Lizbonie, jak one smakują oraz jak się je podaje. Prezentujemy również kilka przepisów na kasztany jadalne, gdyż bez problemu kasztany przyrządzimy samodzielnie w domu, a kupić je możemy praktycznie w sklepie. Na koniec pokażemy również, dlaczego warto jeść kasztany, bo jak się okazuje jest to bardzo zdrowa i wartościowa potrawa, a będąc w Lizbonie pod koniec roku nie unikniemy spotkania z pieczonymi kasztanami.
Czym jest kasztan jadalny?
Kasztan jadalny to po łacinie Castanea sativa Mill, a jest to gatunek rośliny, która występuje w całej Europie Zachodniej, w której to została rozpowszechniona przez Rzymian. Kasztany jadalne spotkamy od Portugalii przez całą Europę Zachodnią, aż do Azji Mniejszej i Kaukazu. W Polsce kasztan jadalny występuję jedynie sporadycznie, głównie w ogrodach botanicznych, ze względu na zbyt niskie temperatury.
W Portugalii drzewa kasztana jadalnego spotkamy często, w szczególności na północy Portugalii – okolice miast Chaves, Murca i Vila Pouca de Aguiar. Kasztanowce jadalne osiągają wysokości do 35 metrów, a pnie mają pokryte brunatną, głęboko spękaną korowiną.
Jak wygląda kasztan jadalny?
Owoc kasztana jadalnego ma rodzaj orzechu. Owoc okrywa kopuła, na której znajdują się liczne ostre kolce. Kopuła pęka 3 lub 4 klapami, a w środku znajdują się 2 lub 3 nasiona. Sam orzech jest pokryty brązową skórką, która jest cienka i łatwo przecinalna. Na szczycie kasztana jadalnego znajduje się zaschnięta szyjka słupka. Miąższ jest biały lub biało-kremowy, zbity i łatwo się kruszący. Kasztany jadalne dojrzewają w drugiej połowie października.
Pieczone kasztany w Lizbonie
Od połowy października na ulice Lizbony i innych miast Portugalią wyjeżdżają specjalne wózki, w których pieczone są właśnie kasztany jadalne, a dym z nich wydobywający się ciągnie się głównymi ulicami Lizbony, którymi przemierzają turyści i mieszkańcy. Porcja kasztanów (dúzia, czyli tuzin), kosztuje w 2019 roku 2,5-3 €. Dostajemy je w specjalnych torebkach lub tubach z białych kartek, a kiedyś były serwowane po prostu w tubach przygotowanych ze starych gazet.
Kasztany podawane są oprószone gruboziarnistą solą, a rożek ciepłych kasztanów świetnie nie tylko smakuje, ale również doskonale rozgrzewa dłonie w zimniejsze wieczory lub jesienno-zimowe dni. Wózki z pieczonymi kasztanami spotkamy na głównych skrzyżowaniach całej Lizbony, przy traktach turystycznych, obok pomników, czy głównych atrakcji turystycznych przez cały okres jesieni i zimy. Nie będzie zatem żadnego problemu, by kupić i spróbować kasztanów, czy to na Rua Augusta, placu Rossio, obok Klasztoru Hieronimitów lub Oceanarium. W szczególności dużo sprzedawców pieczonych kasztanów znajdziemy w dzielnicy Baixa, a na każdym wózku znajdziemy napis “quentes e boas”, co znaczy ciepłe i dobre.
Jak smakują pieczone kasztany jadalne?
Pieczone kasztany powinno się spożywać ciepłe, gdyż wtedy najłatwiej je obrać ze skórki, a i podobno smakują najlepiej. Mają one słodkawy smak, pomiędzy słodkimi ziemniakami (batatami) oraz orzechami laskowymi lub włoskimi. Są podawane oprószone gruboziarnistą solą, która dobrze komponuje się z nimi tworzą ciekawy słodko-słony smak.
Dlaczego warto jeść kasztany jadalne?
- są doskonałym źródłem energii, gdyż zawierają dużo skrobi
- kasztany jadalne, to doskonałe źródło minerałów – m.in. potasu, magnezu oraz wapnia, cynku i fosforu.
- mają w sobie również sporo witaminy C, na przykład 100 gram kasztanów jadalnych ma tyle samo witaminy C, co jednak cytryna
- mają duże ilości błonnika, więc są idealnym rozwiązaniem zaspokajającym głód
- nie zawierają w sobie glutenu
Jak przyrządzić kasztany jadalne – przepisy
Kasztany jadalne możemy spożywać pod rozmaitymi formami oraz przygotowywać je w różne sposoby. Możemy z kasztanów jadalnych przygotować mąkę, pastę, kompot, nadzienia, dodatki do potraw, desery lub poddać je rozmaitej obróbce termicznej, a także spożywać je na surowo. Ważne, aby kasztany były świeże, gdyż stare i wysuszone kasztany mają gorzki smak oraz są twarde, dlatego warto zwrócić uwagę, jakie kasztany się kupuje w sklepie.
Najpopularniejszy sposób na przyrządzenie kasztanów, to po prostu ich pieczenie. Przepis jest bardzo prosty – kasztany najpierw nacinamy w kształt X na wierzchu, następnie wkładamy je do nagrzanego do temperatury ok 200-250 C piekarnika i pieczemy ok 15-25, w międzyczasie warto przemieszać je w naczyniu, w którym je pieczemy. W połowie pieczenia możemy je posypać gruboziarnistą solą. Po wyciągnięciu z piekarnika obieramy je ze skorupek oraz skórki. Możemy jeść je w takiej formie już, niektórzy jednak polewają je dodatkowo miodem lub masłem z solą.
Inny popularny sposób przyrządzenia kasztanów, to ich gotowanie – ponacinane kasztany wrzucamy do gotującej się wody, gotujemy około 30 minut, wcześniej dodając do wody liść laurowy i sól, dzięki czemu kasztany będą miały ciekawy smak. Po ugotowaniu możemy je posiekać i wykorzystać, jako dodatek do różnych potraw, podawać w całości lub je wysuszyć i zmielić.
Dlaczego warto spróbować kasztanów w Lizbonie?
- gdyż smakują wyjątkowo, gdy kupimy je po całym dniu zwiedzania od ulicznego sprzedawcy
- dobrze rozgrzewają ręce i poprawiają humor
- doskonale smakują podawane z likierem winnym jeropigą
- jest to popularna przekąska Portugalczyków
- nie uciekniemy od dymu pieczonych kasztanów, który snuje się ulicami Lizbony, więc warto spróbować, co jest powodem tego całego zamieszania
- są po prostu zdrowe i smaczne
- 11 listopada przypada święto św. Marcina, kiedy cała Portugalia zajada się właśnie kasztanami i pije czy to młode wino, czy jeropigę
Na koniec jedna uwaga: kasztany, które spotykamy w Polsce – w parkach, ogrodach i lasach nie są kasztanami jadalnymi i nie można ich jeść! Kasztany spotykany w Polsce, to inny gatunek rośliny, której owoce mają inne właściwości, niż kasztany jadalne opisane w niniejszym tekście!
3 komentarze. Przeczytaj je poniżej lub dodaj kolejny
swiat-orkiszu.pl napisał/a:
Kasztany jadalne to idealna przekąska do chrupania w jesienno – zimowe dni. Były spożywane szczególnie w krajach Południowej Europy, aż do czasów baroku w charakterze najważniejszego źródła węglowodanów. Jadalne kasztany są bogate w skrobię, zawierają też bardzo dużo błonnika pokarmowego, potasu i witamin z grupy B. Są nie tylko zdrowe ale i pyszne
Marcin Krzanicki napisał/a:
Nie wiem skąd, nie wiem jak (bo to nie połowa października), ale wczoraj na placu Rossio pojawili się pani z panem i wózkiem, z którego dymiło aż miło, a na tym wózku – pieczone kasztany! Mniam 🙂
Krzysztof Gierak napisał/a:
Też go dzisiaj wiedziałem chyba, ale obok dworca:) Ceny chyba w tym roku skoczyła, bo nie 2, a 2,5€ za tuzin:) Pozdrawiam!